,,Serce dla Inki’’ w Sanktuarium Matki Bożej Różanostockiej
W niedzielę 28 września 2025 roku w bazylice Ofiarowania NMP podczas koncelebrowanej przez 12 kapłanów mszy św. o godz. 12.00 miała miejsce uroczystość odsłonięcia tablicy „Serce dla Inki”, upamiętniającej Danutę Siedzikównę, różanostocką parafiankę, sanitariuszkę 5 Wileńskiej Brygady AK, wychowankę salezjańską, straconą w 1946 roku w wyniku mordu sądowego.
Koncelebrze przewodniczył ks. prałat Andrzej Horaczy, dziekan i proboszcz Parafii Św. Stanisława BiM w Dąbrowie Białostockiej. Współprzewodniczył i kazanie wygłosił ks. dr hab. Jarosław Wąsowicz SDB, kapelan Prezydenta RP Karola Nawrockiego, pomysłodawca akcji „Serce dla Inki”. W koncelebrze uczestniczyli: proboszcz i kustosz Sanktuarium ks. Józef Grochowski SDB, ks. Piotr Malinowski proboszcz Parafii Św. Andrzeja Boboli w Swarożynie, ks. Walerian Święcicki SDB z Ostródy, ks. dr Tadeusz Krahel z Białegostoku, ks. dr hab. Kazimierz Gryżenia SDB i ks. Wieław Kania SDB z Lublina, ks. Kazimierz Murawa SDB proboszcz Parafii Żuprany na Białorusi, oraz miejscowi duszpasterze ks. dr Piotr Przesmycki SDB, ks. Andrzej Makarewicz SDB i ks. Ignacy Chodźko SDB.
Gośćmi uroczystości byli przedstawiciele rodziny Danuty Siedzikówny w osobach siostry stryjecznej Hanny Pawełek i Anny Tertel wnuczki jej siostry, przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, instytucji, organizacji społecznych i związkowych, dzieci i młodzież szkolna, harcerze, pielgrzymi. Prezydenta RP reprezentował Sekretarz Stanu w jego kancelarii minister Adam Andruszkiewicz, Województwo Podlaskie radny Paweł Wnukowski, Powiat Sokólski starosta Piotr Rećko. Przybyli też burmistrzowie wraz z delegacjami z Dąbrowy Białostockiej, Goniądza, Czarnej Białostockiej, wójtowie i przedstawiciele gmin Nowy Dwór i Sidra. Gdański IPN reprezentował prof. Piotr Niwiński. Była też delegacja Białostockiego NSZZ Rolników Indywidualnych ,,Solidarność’’ z Andrzejem Babulem, Komitetu Organizacyjnego Akcji upamiętniającej Danutę Siedzikówną „Serce dla Inki” z Mariuszem Biroszem. Zorganizowaną grupę tworzyli pielgrzymi ze Swarożyna w Diecezji Pelplińskiej. Obecne były poczty sztandarowe Szkoły Podstawowej im. T. Kościuszki w Dąbrowie Białostockiej, NSZZ RI ,,Solidarność” Województwa Podlaskiego, Zespołu Szkół im. gen. Nikodema Sulika w Dąbrowie Białostockiej, I Dąbrowskiej Drużyny Harcerskiej ,,Gladius” oraz Szkoły Podstawowej w Swarożynie. Wnętrze bazyliki było wypełnione wiernymi.
Oprawę muzyczną tworzyła schola prowadzona przez siostry salezjanki, która wykonała pieśń dedykowaną ,,Ince” oraz organista Rafał Harasim. Wydarzenie było rejestrowane przez media takie jak TV Sokółka i portal i.sokolka.eu. Msza św. sprawowana była m.in. w intencji Prezydenta Karola Nawrockiego, o wieczne szczęście w niebie dla Danuty Siedzikówny ,,Inki”, za parafian, pielgrzymów i przybyłych na uroczystość. Po przedstawieniu intencji liturgii ks. proboszcz Józef serdecznie powitał koncelebransów i gości oraz poczty sztandarowe. Następnie skierował słowa wdzięczności do kapelana Prezydenta ks. Jarosława za pilotowanie procesu przygotowania tablicy i serca ,,Inki” w Różanymstoku. Podziękował też wszystkim ofiarodawcom złota i srebra na serce dla ,,Inki”, a dla Anny Kołakowskiej za ofiarowanie złotej róży do tablicy pamiątkowej. Andrzejowi Krzywoszowi wraz z pracownikami ze Stocka za wykonanie i instalację w bazylice tablicy upamiętniającą ,,Inkę”.
W swoim kazaniu ks. Wąsowicz przedstawił genezę akcji ,,Serce dla Inki”, upamiętniającej Danutę Siedzikówne. Omówił kontekst historyczny sytuacji żołnierzy wyklętych, kiedy Polska została zdradzona przez aliantów, a po zakończeniu II wojny światowej polskim żołnierzom na Zachodzie odmówiono możliwości udziału w defiladzie Zwycięstwa. Przypomniał wydarzenia z 1 marca 2015 roku. W tym dniu w pałacu prezydenckim w Warszawie rodziny Feliksa Selmanowicza ps. ,,Zagończyk” i Danuty Siedzikówny ,,Inki” otrzymały noty potwierdzające autentyczność szczątków, które kilka miesięcy wcześniej zostały odnalezione przez IPN. Również 1 marca 2015 r. w Gdańsku odbyła się defilada Niezłomnych. Ruszyła spod Bazyliki św. Brygidy i ulicami miasta doszła do Bazyliki Mariackiej. Na czele defilady na białym koniu jechał aktor, który wcielił się w rolę generała Andersa, za nim szły grupy rekonstrukcyjne z całego kraju, dalej kibice z różnych klubów piłkarskich, młodzież szkolna i mieszkańcy miasta. Przedstawiając postać Danuty Siedzikówny, jej związki z Różanymstokiem oraz udział w działaniach 5 Wileńskiej Brygady AK podkreślił sens i znaczenie zdania ,,Zachowałam się jak trzeba” jako przesłania dla młodzieży i każdego, kto chce przeżyć swoje życie w sposób godny i wartościowy. Oznajmił, że w Różanymstoku dokonuje się 26 instalacja Serca dla ,,Inki”.
Poprzednia miała miejsce 2 marca 2025 r. w Zespole Szkół Towarzystwa Salezjańskiego przy ulicy Ku Słońcu w Szczecinie, gdzie znajduje się też największy w Europie cmentarz. Pochowana tam jest siostra Danuty oraz wielu żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady AK. Tablice pamiątkowe i Serca dla ,,Inki” powstają z darów ludzi poruszonych historią sanitariuszki. W każdej z nich znajduje się ziemia z jej grobu, co stanowi swoistą, duchową obecność „Inki” w miejscach, gdzie została upamiętniona. Uroczystość w Różanymstoku ma tę wymowę, że ona wróciła do swoich, do ludzi, wśród których dorastała. Kaznodzieja stwierdził, możemy stawiać ją za wzór dla młodego pokolenia, gdyż ta młoda, niezwykła dziewczyna zostawiła potomnym przesłanie o ogromnej sile. Uznał, że 28 września to dzień wyjątkowy nie tylko dla niego osobiście i dla zgromadzenia salezjańskiego, ale także dla całej lokalnej społeczności. Po Komunii, przed poświęceniem tablicy był czas na wystąpienie gości. W imieniu Prezydenta RP, który patronował uroczystości głos zabrał minister Adam Andruszkiewicz, który odczytał jego list. Głowa państwa dr Karol Nawrocki wyraził radość z faktu, że w kościołach i szkołach w całej Polsce, a także na Wileńszczyźnie, podporucznik Danuta Siedzikówna „Inka” została uhonorowana już dwudziestoma pięcioma takimi sercami. Dziś kolejne serce zostaje odsłonięte w miejscu szczególnym – w sanktuarium Matki Bożej Różanostockiej i w parafii jej dziadków, którzy byli dobroczyńcami tego świętego miejsca. Wyraził przekonanie, że jej postać i pozostawiony przez nią testament będą otaczane należnym szacunkiem i czcią.
Burmistrz Dąbrowy Białostockiej, Artur Gajlewicz, podkreślił znaczenie wydarzenia i konieczność podtrzymywania pamięci o bohaterach, naszych rodakach. Sens słów ,,Inki” „Zachowałam się jak trzeba” uznał za imperatyw moralny właściwego postępowania i oraz patriotyzmu. Starosta Piotr Rećko oznajmił, że postać „Inki” została już upamiętniona m.in. na muralu znajdującym się na budynku LO w Dąbrowie Białostockiej, obok wizerunków generałów Sulika i Godlewskiego. Uznał, że posiada ona nie tylko swoje materialne i wizualne upamiętnienie, ale przede wszystkim duchowe motywujące do wychowywaniu młodzieży w duchu dziedzictwa Danuty Siedzikówny i wszystkich Żołnierzy Wyklętych. Anna Tertel wypowiedziała zdanie: Hermanie Tymiński, który przez 24 lata opiekowałeś się tym miejscem, módl się za swoje dzieci, wnuki i prawnuki, w tym także za Danutę Siedzikównę. Proś Boga, aby bijące „Serce dla Inki” przynosiło nam zdrowie i dobrobyt, a nasza wiara wzrastała na wieki.
Po wystąpieniach gości nastąpiło procesyjne przejście koncelebransów, służby liturgicznej, gości i pocztów sztandarowych przed tablicę upamiętniającą ,,Inkę”. Jej poświęcenia dokonał ks. Jarosław Wąsowicz a odsłonięcia Hanna Pawełek, Anna Tertel, minister Adam Andruszkiewicz i burmistrz Artur Gajlewicz. Po tej ceremonii kwiaty złożyła młodzież a następnie delegacje przybyłe na uroczystość. Podczas składania kwiatów schola wykonała pieśń o ,,Ince”. Mszę św. zakończyło uroczyste błogosławieństwo ks. dziekana, po którym odśpiewana została pień ,,Boże, coś Polskę”. W niedzielę 28 września Oratorium zainaugurowało kolejny rok szkolno-duszpasterski. Z tej okazji po uroczystościach w bazylice odbył się festyn zorganizowany przez Siostry Salezjanki i Animatorów. Miał on miejsce w budynku Oratorium i na boisku za plebanią.
Tablica z czarnego granitu o wymiarach 115 na 94 cm umieszczona została na wschodniej ścianie kościoła obok wnęki, w której znajdują się stara, srebrna sukienka Matki Bożej Różanostockiej w gablocie ozdobionej poprzednią ramą Jej obrazu. U góry po lewej stronie jest napis ,,Powiedzcie mojej babci, że zachowałam się jak trzeba” Danuta Siedzikówna ,,Inka”. Obok umieszczone jest srebrne serce w złotej obwódce i otoczone płatkami w kolorze miedzi. Wewnątrz znajduje się orzeł w koronie oparty na rękojeści miecza. Pod skrzydłem z prawej strony czerwona plama oznaczająca krew a na niej mały relikwiarz zawierający ziemię z grobu ,,Inki”. Z prawej strony obok serca znajduje się złota róża podarowana przez Annę Kołakowską. U dołu napis wykonany dużą białą czcionką: Wychowanka salezjańska z Różanegostoku. Sanitariuszka 5 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. Różanystok 28 września 2025 r.
Tadeusz Możejko, SSW Różanystok
