Jerozolima: Droga Krzyżowa
Dwie pierwsze stacje Drogi Krzyżowej znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie łuku Ecce Homo. Te oraz siedem następnych stacji oznaczone są cyframi I-IX, pięć pozostałych znajduje się w obrębie bazyliki Grobu Pańskiego.
Trasa Drogi Krzyżowej nie postawa na podstawie świadectw historycznych. Kształtowała ją tradycja. W okresie bizantyjskim, w noc Wielkiego Czwartku pielgrzymi mieli zwyczaj iść w procesji od kościoła Eleona, znajdującego się na szczycie Góry Oliwnej, do Kalwarii. Po przystanku w Getsemani, wchodzili do miasta przez obecną Bramę św. Szczepana, a następnie posuwali się w przybliżeniu tą samą trasą co obecna Droga Krzyżowa.
Około VIII wieku liczba stacji była już zwyczajowo ustalona, ale trasa przebiegała inaczej: z Getsemani wiodła na południe dookoła miasta – od domu Kajfasza na górze Syjon, poprzez pretorium Piłata przy kościele św. Zofii do bazyliki Grobu Świętego.
W XIV wieku franciszkanie zorganizowali nabożeństwo procesyjne śladami kroków Jezusa w Jerozolimie; na tej drodze figuruje szereg obecnych stacji, ale puntem wyjścia był Grób Święty. Wielu europejskich pielgrzymów organizowało w swoich rodzinnych krajach podobne procesje. Na ich trasie odtwarzano symboliczne etapy Męki Pańskiej. W procesjach uczestniczyli ci którzy nie mogli udać się na pielgrzymkę do Jerozolimy. Chrześcijanie mieszkający na stałe w Jerozolimie odbywali procesje, ale tamtejsza Droga Krzyżowa miała tylko osiem stacji, natomiast w tradycji europejskiej było ich czternaście. Ponieważ pielgrzymi spodziewali się znaleźć w Jerozolimie to, do czego przywykli, tradycja europejska stopniowo przewyższała.
Jerozolimska Droga Krzyżowa została wydłużona; włączono do niej stacje w bazylice Grobu Pańskiego. Ostateczna trasa ustaliła się w XVIII wieku, ale kilka stacji (pierwsza, czwarta, piąta, i ósma) uzyskało obecną lokalizację dopiero XIX wieku.
Trasa Drogi Krzyżowej nie odpowiada rzeczywistości historycznej. Prawdopodobnie Piłat skazał Jezusa na śmierć w cytadeli, zgodnie z przekazem Ewangelii wg. św. Jana 19,13 na wzniesieniu (Gabbata). Gdy namiestnik rzymski przybywał do Cezarei, rezydował w pałacu Heroda (Filon, Posłanie do Gajusza, 38). Według Ewangelii proces Jezusa miał miejsce przed trybunałem (Mt 27,19), pod gołym niebem (Łk 23,4, J 18,28).
Jeżeli, co wydaje się prawdopodobne, Jezus w drodze na miejsce ukrzyżowania został przeprowadzony przez miasto, to przypuszczalna trasa biegłaby na wschód ulicą Dawida, na północ od Potrójnego Suku, a potem w kierunku zachodnim – na Golgotę.
Źródło: Jerome Murphy-O’Connor, Via Dolorosa, w: Przewodnik po Ziemi Świętej, red. nauk. W. Chrostowski, wyd. Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 1996.
